Κάσος: Ένας μύλος καταρρέει και ένας πολιτισμός οδεύει προς το σκότος
Ο σεισμός της 16ης Απριλίου του 2015 δεν ήταν ευτυχώς δυσοίωνος για τις ανθρώπινες ζωές, κατέστρεψε όμως τελειωτικά ένα σημαντικό ιστορικό μνημείο της Κάσου, τον μύλο του Πελεγράτη, πίσω από το Κέντρο Νεότητας του νησιού. Εκεί το 1948, την ημέρα του εορτασμού της ενσωμάτωσης των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα, έγινε η έπαρση της Ελληνικής σημαίας.
Στο άκουσμα της είδησης αυτής θα ήθελα να εκφράσω τη βαθειά θλίψη αλλά και συμπαράσταση μου προς τους συμπατριώτες μου για τον χαμό αυτού του μνημείου.
Από τη μία ευγνωμονώ το Θεό που οι ζημίες του σεισμού δεν άγγιξαν ανθρώπινες ζωές και περιορίστηκαν κατά βάση στην καταστροφή κάποιων ερειπωμένων κτισμάτων, τα οποία δεν συνδέονται άμεσα με την καθημερινότητα των κατοίκων. Από την άλλη όμως βαθιά θλίψη και αγανάκτηση με διακατέχει, όταν σε αυτή τη χώρα, που δε λέω υπάρχουν πάρα πολλά πρακτικά ζητήματα που πρέπει πρωτίστως να λυθούν, ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΠΟΥΜΕ τέτοια σημαντικά δείγματα του πολιτισμού και της ιστορίας μας. Θυμώνω και πικραίνομαι, όταν στη χώρα που αν και κοιτίδα του πολιτισμού, των επιστημών και της δημοκρατίας αλλά και στη χώρα των έντονων αντιφάσεων, ταυτίζουμε την έννοια του «αρχιτεκτονικού μνημείου» με τα «σκουπίδια». Γιατί αυτό κάνουμε, όταν αντιμετωπίζουμε τα κτίσματα αυτά με τόση αδιαφορία. Οι ανεμόμυλοί μας, αυτά τα δείγματα της προβιομηχανικής περιόδου με έντονη υψηλή, τεχνολογική, κοινωνική και αισθητική αξία που μαρτυρούν την ευρηματικότητα της λαϊκής αρχιτεκτονικής, είναι καταδικασμένοι να οδεύουν προς την αχρηστία και την εγκατάλειψη. Στο γεγονός αυτό βέβαια, μεγάλο μέρος της ευθύνης φέρει η πολιτεία. Είναι γνωστό πως η αποκατάσταση τέτοιων κτισμάτων είναι μία διαδικασία πολυδάπανη και σύνθετη, που δύσκολα μπορεί να καλυφθεί μόνο από ιδιωτική πρωτοβουλία.
Κάθε ανεμόμυλος, κρύβει μέσα του πολλά στοιχεία που αφηγούνται την ιστορία του Έλληνα, την κοινωνική ζωή του, την καθημερινότητά του, το μόχθο του για επιβίωση και φυσικά το “ψωμί” του, σε εποχές που το ψωμί είχε γεύση αληθινή …
Κάνω έκκληση προς τους συμπολίτες μου να ευαισθητοποιηθούν ώστε να κληροδοτήσουμε ένα καλύτερο μέλλον για τις επόμενες γενιές, μα κυρίως κάνω έκκληση προς την πολιτεία, να αναλογισθεί το μέρος της ευθύνης που φέρει στο θέμα της διάσωσης αυτών των αρχιτεκτονικών ευρημάτων. Πενθώ τον χαμό του ανεμόμυλου του Πελεγράτη και εύχομαι να μην επαναληφθούν πια άλλα τέτοια βίαια γεγονότα που μας πληγώνουν. Ξεχνώντας την πολιτιστική κληρονομιά μας και τη λαογραφία μας οδηγούμαστε σιγά σιγά προς τον πνευματικό θάνατο και το ΣΚΟΤΟΣ. Μόνο αν διασώζουμε με εύστοχο τρόπο το παρελθόν μας, μόνο έτσι, θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε το μέλλον με αισιοδοξία.
Ας κινητοποιηθούμε όλοι, ώστε τα στολίδια του Αιγαίου μας αλλά και όλης της Ελλάδος, όπως οι ανεμόμυλοι, οι νερόμυλοι και τα λιοτρίβια, να μην σβήνουν άδοξα και ανυπεράσπιστα στο έλεος της φθοράς του χρόνου και των φυσικών καταστροφών. Ας καταλάβει επιτέλους η πολιτεία ότι τα κτίσματα αυτά είναι μέρος του πλούτου αυτής της χώρας και ας μας βοηθήσει ουσιαστικά και με πόρους ώστε να προβούμε στην συντήρηση ,την επισκευή, την αποκατάσταση, την ανακατασκευή και την αναστήλωση τους. Ας μας βοηθήσουν να ξαναδώσουμε ψυχή στα ξεχασμένα αυτά «ιστορικά ερείπια» της χώρας μας υπενθυμίζοντας στους πολίτες τις αξίες της γνησιότητας, της ιστορικότητας, της ποιότητας και του συμβολισμού που τα χαρακτηρίζουν.